Co się kryje pod nazwą "gwasz"? Mówiąc w dużym uproszczeniu, jest to technika malowania w której wykorzystuje się farby wodne. Tym, co je spaja, jest guma arabska. Mówi się, że "przodkami" tych farb są akwarele. Mają one niezwykłe właściwości kryjące. Dzięki gumie arabskiej gwasze nie mieszają się ze sobą, jednocześnie dając efekt podobny do akwareli.

Decydując się na wybór obrazów malowanych techniką gwaszu trzeba pamiętać, że są one niezwykle wrażliwe na wilgoć, co oznacza, że powinny być odpowiednio przechowywane. Niezależnie jednak od tego, gwasze z pewnością są warte uwagi.

Nazwa techniki

Skąd właściwie się wzięła? Słowo "gwasz" pochodzi z języka włoskiego. Jego etymologia wywodzi się od wyrazu guazzo, oznaczającego wilgoć lub rosę. Określa zarówno samą technikę, jak i stosowane w niej farby wodne.

Nazwę tę upowszechnił żyjący w latach 1511-1574 Giorgio Vasari - włoski historiograf sztuki, inżynier, malarz oraz architekt.

Farby gwasze i ich skład

Jeśli chodzi o skład i rodzaj farby gwasze są wyjątkowe. Współcześnie występuje w nich biel cynkowa lub kreda, wspomniana już guma arabska i -oczywiście - pigment. Dzięki temu każda taka farba łączy w sobie cechy farb akwarelowych i akrylowych, w zależności od tego, jak bardzo rozcieńczymy gwasze wodą. Przy jej małych ilościach potrafią być w pełni kryjące, zaś przy dużej mają konsystencję porównywalną właśnie z akwarelą.

Jedną z istotnych zalet, jakie ma gwasz, jest to, że po wyschnięciu farby wystarczy jedynie namoczyć ją wodą, by dalej malować.

Na czym malować?

Choć najpopularniejsze podłoże pod farby gwasze to papier, to jednak technikę tę można wykorzystywać również malując na płótnie lub stosując jako podłoże pergamin. Niezależnie od tego, na co się decydujemy, konieczne jest gruntowanie. Ma to na celu zadbanie o to, by Powinno być odpowiednio przygotowane, tak, aby farba nie wchłaniała się w podobrazie. W przeciwnym razie może ono ulec zmarszczeniu.

Gwasz - przykłady

Obecnie technikę malowania farbami gwaszowymi wykorzystują tacy artyści jak Adam Marczukiewicz. W przeszłości używali ich m.in.: Julian Fałat czy Leon Wyczółkowski. W naszej galerii dostępne jest również kilka prac nieznanych autorów, które pozwalają dostrzec niezwykłe możliwości tej techniki.

Portret zalotnej włoszki

Obraz pochodzi z początku XX wieku i przedstawia kobietę ubraną w czerwoną chustę, odsłaniającą ramiona. Ma ona długie, czarne włosy splecione w warkocze, i uśmiecha się zalotnie w stronę osoby oglądającej.

Na obrazie tym widać, że w przypadku gwaszu farby jaśniejsze mogą z powodzeniem przykrywać ciemniejsze nie mieszając się z nimi. To właśnie dzięki temu na obrazie widoczna jest prześwitująca, biała narzutka z niebieskimi ozdobami.

Odpoczywająca kobieta

Obraz ten również został namalowany na początku XX wieku. Widnieje na nim tajemnicza sygnatura "K. Harry. Z jednej strony można śmiało powiedzieć, że kontury przedmiotów i osób przedstawionych na obrazie są - jak ma to miejsce również w przypadku akwareli - rozmyte. Z drugiej jednak farby są w pełni kryjące, a poszczególne kolory nie tracą swojego pigmentu.

Gwasze i ich właściwości

Akwarele, gwasze i innego rodzaju farby wodne umożliwiają tworzenie obrazów skłaniających do refleksji i wprawiających w nostalgiczny lub marzycielski nastrój. Przenoszą nas wręcz do onirycznego, baśniowego świata.

Obrazy gwaszowe często koją nerwy i są przyjemne dla oka. Dlatego doskonale nadają się do sypialni oraz innych pomieszczeń, w których oczekujemy wyciszenia i spokoju.

Farba gwaszowa, podobnie do akwareli, pozwala również na osiągnięcie efektu baśniowego. Delikatne zmieszanie kolorów można osiągnąć stosując technikę "mokro na mokro". Dzięki temu powstaje efekt charakterystycznej dla farb wodnych mgiełki.

Warto również pamiętać, że gwasze po wyschnięciu zmieniają pigment na jaśniejszy.

Technika malowania gwaszem

Farba gwaszowa wymaga umiejętności malowania warstwami. Kiedy już to potrafimy, mamy kilka możliwości.

Stopniowanie

Po pierwsze, możemy nakładać cienkie warstwy farby, stosunkowo mocno rozwodnione. W ten sposób osiągniemy efekt "budowania koloru" - od najjaśniejszego, do najciemniejszego pigmentu.

Wyraziste pociągnięcia

Jeśli chcesz, by Twoje dzieło było bardziej ekspresyjne i dynamiczne, możesz rysować obraz świata pełnego sprzeczności, zmian i ruchu poprzez nakładanie grubszych warstw. Nie wyklucza to oczywiście stosowania poprzedniej techniki! 

Farby wodne - co jeszcze warto o nich wiedzieć?

O farbach wodnych z pewnością można powiedzieć również, że są łatwo zmywalne, a zarazem niezwykle trwałe. Oznacza to, że artysta, który je wykorzystuje (w tym również gwasze!), może dokonywać poprawek i dopracowywać swoje dzieła do perfekcji. Ponadto - w połączeniu z bielą cynkową - są one doskonałe do tworzenia portretów. Pozwalają bowiem na osiąganie różnych pigmentów, a więc również i rozjaśnianie lub pociemnianie określonych fragmentów twarzy.